Paralympic Games hay còn được gọi là thế vận hội người khuyết tật, đã trở thành minh chứng cho sức mạnh, lòng kiên cường và khát vọng không giới hạn của con người. Hành trình từ một sự kiện bên lề đến một trong những đại hội thể thao lớn nhất hành tinh là câu chuyện truyền cảm hứng đặc biệt không thể bỏ qua. Hãy cùng tìm hiểu thêm những thông tin bổ ích ngay sau đây.
Lịch sử hình thành của Paralympic Games
Paralympic Games có nguồn gốc từ năm 1948, khi bác sĩ Ludwig Guttmann tổ chức một giải đấu nhỏ dành cho các cựu binh bị thương tật trong Thế chiến II tại bệnh viện Stoke Mandeville, Anh. Sự kiện này diễn ra cùng thời điểm với Thế vận hội London 1948, như một biểu tượng đồng hành. Và từ đó, ý tưởng về một Thế vận hội riêng dành cho người khuyết tật ra đời.
Paralympic Games tiền thân là giải đấu nhỏ tổ chức cho các cựu binh bị thương tật.
Lần đầu tiên cái tên “Paralympics” được sử dụng là vào năm 1960 tại Rome, khi hơn 400 vận động viên từ 23 quốc gia thi đấu trong một sự kiện thể thao chính thức dành cho người khuyết tật, song song với Olympic. Kể từ đó, Thế vận hội người khuyết tật ngày càng phát triển mạnh mẽ, được tổ chức định kỳ sau mỗi kỳ Olympic và chia làm hai sự kiện chính: Summer Paralympics và Winter Paralympics.
Tính đến thời điểm hiện tại, Paralympic đã trở thành một phần không thể thiếu trong hệ thống thể thao quốc tế, với hàng nghìn vận động viên từ khắp nơi trên thế giới tranh tài trong hàng trăm nội dung thi đấu.
Cấu trúc và nội dung thi đấu Thế Vận Hội Người Khuyết Tật
Một điểm đặc biệt khiến Paralympic Games trở nên khác biệt chính là hệ thống phân loại vận động viên. Thay vì thi đấu dựa vào độ tuổi hay giới tính như Olympic, các vận động viên khuyết tật được chia thành các nhóm dựa trên loại và mức độ khuyết tật (ví dụ: khuyết tật vận động, khiếm thị, tổn thương não…). Điều này đảm bảo rằng mọi cuộc thi đều công bằng, phù hợp với khả năng thể chất của từng vận động viên.
Tại Paralympic Games hiện có rất nhiều nội dung thi đấu khác nhau.
Thế vận hội người khuyết tật mùa hè hiện nay có hơn 20 môn thể thao chính thức, bao gồm bơi, điền kinh, bóng rổ xe lăn, đấu kiếm xe lăn, judo, cử tạ, xe đạp, tennis xe lăn, bóng đá 5 người, boccia… Trong khi đó, Paralympics mùa đông gồm các môn như trượt tuyết, khúc côn cầu, curling, trượt ván…
Mỗi kỳ Paralympic không chỉ là nơi vinh danh những vận động viên xuất sắc mà còn khắc họa rõ nét tinh thần thể thao cao cả – thi đấu vì niềm tin vào bản thân, vì sự vượt lên nghịch cảnh chứ không chỉ vì huy chương.
Những câu chuyện truyền cảm hứng làm nên linh hồn của Paralympics
Không giống như những vận động viên lành lặn, các Vận động viên Paralympic mang trong mình những giới hạn về thể chất nhưng chính họ lại là người phá bỏ mọi giới hạn về tinh thần và ý chí. Thế vận hội người khuyết tật từ lâu đã nổi tiếng với những câu chuyện khiến hàng triệu người trên thế giới phải rơi lệ và khâm phục.
Chẳng hạn như Natalie du Toit, nữ vận động viên bơi lội người Nam Phi đã mất một chân trong tai nạn xe máy năm 17 tuổi nhưng vẫn trở lại hồ bơi và không chỉ thi đấu tại Paralympic mà còn đủ chuẩn tham gia cả Olympic.
Hay như Tatyana McFadden, nữ hoàng xe lăn của điền kinh Mỹ, sinh ra với khuyết tật về tủy sống và từng bị bỏ rơi ở Nga. Sau khi được nhận nuôi và sinh sống tại Mỹ, cô trở thành một trong những VĐV giàu thành tích nhất lịch sử Paralympics với hàng loạt huy chương vàng tại các cự ly chạy khác nhau.
Nhìn vào đây bạn có nghĩ vận động viên này bị khiếm thị không?
Chúng ta cũng không thể không kể đến Trischa Zorn, huyền thoại bơi lội người Mỹ, khiếm thị hoàn toàn từ nhỏ nhưng giành tới 55 huy chương tại Paralympics, trong đó có đến 41 HCV – một kỷ lục cực kỳ khó phá vỡ.
Chính những câu chuyện ấy đã giúp Paralympic Games không chỉ là một đại hội thể thao hay giải bơi lội, mà còn là biểu tượng sống động của nghị lực sống và khát vọng chạm đến những điều không tưởng.
Sự phát triển mạnh mẽ của Paralympics Games trong thời đại hiện đại
Từ một giải đấu quy mô nhỏ dành cho những người khuyết tật ở Anh sau chiến tranh, Paralympic Games ngày nay đã trở thành một trong ba sự kiện thể thao lớn nhất thế giới (sau Olympic và World Cup). Mỗi kỳ Paralympics hiện thu hút hơn 4.000 VĐV đến từ hơn 160 quốc gia, với hàng triệu người theo dõi qua truyền hình và mạng xã hội.
Một trong những bước ngoặt lớn là khi Paralympics và Olympic chính thức được tổ chức song song kể từ Seoul 1988 (mùa hè) và Albertville 1992 (mùa đông), đánh dấu sự công nhận tầm vóc quốc tế của thế vận hội người khuyết tật.
Paralympic Games được chia ra hai mùa giải: Mùa hè và mùa đông.
Ủy ban Paralympic Quốc tế (IPC) cũng không ngừng nỗ lực để cải thiện điều kiện thi đấu, nâng cao chất lượng tổ chức và truyền thông nhằm mang lại trải nghiệm tốt nhất cho VĐV cũng như khán giả toàn cầu.
Việt Nam và những dấu ấn đặc biệt tại Paralympics
Dù không có lực lượng hùng hậu như nhiều quốc gia phát triển, nhưng Việt Nam vẫn để lại những dấu ấn đáng tự hào tại các kỳ Paralympic Games. Một trong những ngôi sao sáng là Lê Văn Công, lực sĩ cử tạ đã mang về tấm huy chương vàng Paralympic đầu tiên trong lịch sử thể thao Việt Nam tại Rio 2016, và sau đó tiếp tục giành HCB tại Tokyo 2020.
Bên cạnh đó, các VĐV như Nguyễn Bình An (cử tạ), Võ Thanh Tùng (bơi lội), Trịnh Thị Bích Như cũng từng tạo nên những khoảnh khắc xúc động và đầy tự hào với những màn thi đấu quả cảm.
Lê Văn Công là VĐV Việt Nam nổi tiếng tại sân chơi Paralympic Games.
Thành công ấy là thành quả của quá trình rèn luyện gian khổ, vượt qua rào cản về điều kiện tập luyện, y tế, trang thiết bị, và hơn hết là vượt qua chính bản thân.
Góc nhìn của xã hội và truyền thông – Sự chuyển mình tích cực
Nếu như trước đây, Paralympic Games thường bị xem như một “phụ lục” của Olympic thì ngày nay, truyền thông toàn cầu đã bắt đầu dành sự quan tâm xứng đáng hơn cho sự kiện này. Những câu chuyện đầy cảm xúc, những hình ảnh phi thường của các VĐV đã giúp Paralympics trở thành tâm điểm trên các nền tảng truyền thông hiện đại.
Các nhà tài trợ, các đài truyền hình lớn và thậm chí cả nền tảng kỹ thuật số như YouTube, TikTok hay Instagram đều đã có những chiến dịch riêng dành cho thế vận hội người khuyết tật, tạo nên hiệu ứng lan tỏa mạnh mẽ về tinh thần vượt lên số phận.
Đồng thời, cái nhìn của xã hội về người khuyết tật cũng dần thay đổi. Không còn là sự thương cảm đơn thuần, mà là sự ngưỡng mộ thực thụ dành cho những con người có nghị lực phi thường.
Hiện Paralympic Games được tổ chức rất quy mô và hoành tráng.
Paralympic Games không chỉ là nơi những vận động viên khuyết tật thi đấu vì vinh quang, mà đó là nơi mà con người vượt qua định kiến, vượt qua giới hạn thể chất và xã hội, để khẳng định giá trị của bản thân.
Thế vận hội người khuyết tật không dạy chúng ta cách chiến thắng bằng thể lực, mà dạy ta cách chiến thắng bằng ý chí. Và chính điều đó đã khiến nó trở thành một phần không thể thiếu trong hành trình của thể thao nhân loại. Sau mỗi kỳ Paralympics, chúng ta lại thấu hiểu sâu sắc hơn, rằng không có rào cản nào đủ lớn ngăn cản con người đạt được ước mơ miễn là họ dám bước tiếp.